Türkiye’nin 12 ilinde 20 yaş altını temsil eden Z kuşağı ile bir anket yapıldı. Araştırma Z kuşağının siyasi tercihlerini ve hayata bakış açılarını ortaya koydu. Gezici Araştırma Merkezi Başkanı Murat Gezici “2023 seçimlerinde oy kullanacak her 5 kişiden biri yeni nesil Z kuşağı olacak” dedi.
KİM HANGİ KUŞAKTA?
Literatürde; 1980'den önce doğmuş nesil X, 1980-2000 arası doğmuş nesli ise Y kuşağı olarak adlandırılıyor. 2000'den sonra doğmuş, yani şu an 20 yaş ve altında bulunan Milenyum sonrası bireyler Z kuşağı olarak tanımlanıyor. Z kuşağının özelliği teknoloji ile olan ilişkisinin daha önceki jenerasyonlarlardan daha yoğun olması, yargılarının olmaması ve sorgulayıcı bir yapıya sahip olmaları. Bilgi ve iletişim bu kesimin en fazla öne çıkan özellikleri.
Gezici Araştırma Merkezi tarafından, Türkiye genelinde sosyal, ekonomik, politik ve kültürel konular ile ilgili seçmenin algısını belirlemek üzere 12 ilde 18 ilçede “Z kuşağı anketi” yapıldı. Araştırma 20 yaş ve altını temsil eden 1.062 kişilik Z grubuyla yüz yüze gerçekleşti. Gezici Araştırma Merkezi Başkanı ve Uluslararası Güvenlik ve Stratejik Çalışmalar Uzmanı Murat Gezici, "Z kuşağına ait Araştırma Raporu”nu yayınladı ve şu tespitleri yaptı:
YENİ POLİTİKALAR ŞART
* Şu an 20 yaş ve altında bulunan milenyum sonrası bireyler Z kuşağı olarak tanımlanıyor. 2023 seçimlerinde her 5 kişiden biri Z kuşağı olacak. Bu yeni seçmenin önünde set oluşturanlar, bu kuşağı önemsemeyenler seçimin kaybedeni olacak.
"Seçimin kaderi Z kuşağının elinde."
* Ana muhalefetin oyuna yakın bir oyu olan, 5-6 siyasi partinin oyuna denk gelen bu nüfus, siyasilerin yeni odak grupları olacak. 2018 seçimlerinde ilk defa oy kullananların yüzde 76.6'sı Cumhur İttifakı'na oy vermedi. Gerek iktidar ve gerekse muhalefetin Z kuşağına uygun politikalar belirlemesi şart.
* Özellikle 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimde Z kuşağı kesinlikle belirleyici olacak. Hatta Y kuşağının son dönemindeki gençleri de hemen hemen Z kuşağı ile aynı hassasiyetleri paylaşıyor.
* Siyasetçilerin artık hamasetle, dini, milli değerlerle, boş vaatlerle bu seçmen gurubunu kazanabilmesi zor. Dünyadaki teknolojik gelişmeleri takip eden, dijital dil kullanabilen, Türkiye'yi tüm dünyaya açabilecek yetkinliğe sahip, gençlere istihdam güvenini verebilecek bir adayın başarı şansı olabilir.
Raporun sonuçları ise şöyle:
YÜZDE 15'İ NAMAZ KILIYOR TAMAMI EŞİTLİK İSTİYOR
Z Kuşağı; insan hakları, hayvan hakları, çevre problemleri, kent estetigi gibi konulara duyarlı. Gelişim ve inovasyon odaklı projelerden etkileniyor.
Bu çerçevede bu kuşak için ırk, cinsiyet, din, dil, mezhep gibi unsurlar düşük bir öneme sahip. Örneğin ‘Farklı bir din veya mezhebe ait biriyle evlenebilirim' diyenlerin oranı bundan önceki nesilde yüzde 32.8 iken, Z kuşağı içinde yer alanlarda bu oran yüzde 82.2.
Bu değerler, Z kuşağı için din ya da mezhep farkının önceki kuşaklara göre büyük ölçüde önemsiz kaldığını gösteriyor. Bu kuşağın yüzde 15.7'si namaz kılma, oruç tutma gibi dini inançlarının gerekliliklerini yerine getirdiğini söylerken, yüzde 55.8'si ise bu gereklilikleri yerine getirmediğini söyledi. Yüzde 28.5'i de inançsız olduğunu ifade etti.
ADALET İSTİYORLAR
Z kuşağı dışındakilerin ise yüzde 62'si oruç tuttuğunu söylerken, yüzde 32'si ise düzenli ibadet ettiğini belirtti. Z kuşağının yüzde 76.4'ü adalet, demokrasi, ifade ve düşünce özgürlüğü, liyakat, israf, sanat gibi kavramları önemli bulduğunu ifade etti. AB'yi destekleyenlerin oranı Z kuşağında yüzde 78.6 iken diğer X ve Y kuşaklarında bu oran yüzde 35.6.
10 ŞEHİRDE YAŞIYORLAR
Z Kuşağı en fazla Türkiye'nin en büyük 10 şehrinde yaşıyor. Türkiye'de ilk onda yer alan büyük şehirlerde her dört kişiden biri, İstanbul ve İzmir gibi şehirlerde ise, her üç kişiden biri Z kuşağından. 2023'te iş gücü nüfusunun yüzde 42'sini bu kuşak oluşturacak.
YÜZDE 65'İ AKILLI TELEFON KULLANIYOR
Z kuşağının en çok iletişim kurduğu sosyal medya platformu yüzde 76 ile Instagram. Ardından yüzde 65.1 ile Facebook, yüzde 37.2 ile Twitter, yüzde 22 ile Snapcchat ve Tiktok, yüzde 27 ile Youtube geliyor.
X kuşağının iletişim yolu gazete ve televizyonken, Z kuşağı bilgiyi sosyal medyadan alıyor. Günlük sosyal medyada geçirdikleri zaman ise ortalama 6 saat. Bu kuşağın yüzde 65'i ise akıllı telefon kullanıyor.
MEVCUT PARTİLERİ BEĞENMİYORLAR
Z Kuşağı, kendisini genel olarak belli bir ideolojik gruba veya herhangi bir siyasi partiye mensup görmüyor. Z kuşağı ile ilgili Türkiye'de yapılan araştırmalar, bu kuşaktakilerin yaklaşık yüzde 68.7'sinin, kendisini Atatürkçü veya muhafazakar ya da milliyetçi gibi belli kategoriler içinde tanımlamadığı ve mevcut siyasi partilere karşı herhangi bir yakınlık hissetmediğini gösteriyor.
Z kuşağının yüzde 75 gibi oldukça önemli bir kesimi mevcut liderleri yeterli görmüyor
Ankette Z kuşağının yüzde 86.7'si oy kullanırken ebeveynlerin etkisinin olamayacağını, kendi iradesinin ön planda olduğu belirtildi.
Turkiye'nin geleceğini çok yakından ilgilendiren bu araştırma siyasetçilerin işinin artık kolay olmadığının net göstergesi.
Dine, mezhebe, bölgeye, ırka, ideolojilere dayanan siyasal söylemler yerini dijital çağın önemli kavramlarına bırakacak gibi görünüyor.
Türkiye'de siyasetin dili ve şekli değişecek anlaşılan. Bilgi ve iletişimin hızla geliştiği çağda yeni tip liderlikler, yeni tip temsilciler göreceğiz.
Çok uzak değil bunlar.
En çok sevindiğim; hamaset, husumet ve ötekileştiren, kutsalı ayaklar altına alan söylemler ile halkın önceliklerinden kopuk siyaset yapma biçiminin tarihin kirli sayfalarına gömülecek olması.