Bir şeyi sınırsızca eleştirirken bir başka şeyi aşırı abartılı bir şekilde göklere çıkartma gibi ölçüyü elden kaçıran tutumlarımız var. Yanlış olanı doğrultmak yerine, kendi düşüncemize, ideolojimize, hizbimize yakın olan söylem uygulamaları öne çıkartıp duruyoruz. İyiliği emretme (Emr-i Bil Maruf) kısmına o kadar odaklandık ki, nebevi mesajın ikinci kısmını unutur olduk. İnsanların kötülükten sakınmadan (Nehy-i Anil Münker) iyi olamayacağını göz ardı ettik. Sadece iyi olanı anlatmakla kötülüklerin yok olmadığını açık bir şekilde gördük, görüyoruz.
Toplumlarımıza nasıl cennete gidileceği anlatıldı yıllardır. Bu anlatıların içinde köşkler, saraylar, huriler, ırmaklar gibi mükafat sınıfından sayılabilecek her şey yer aldı. Gece namazı kılan kişiye ne kadar sevap verileceği, falanca zikri günde bilmem kaç kez tekrar edenlerin ahirette hangi müjdelerle karşılaşacağı uzun uzun anlatıldı. Sonuç itibariyle içi boş bir zahitlik şekli türedi. Öyle ki, namaz kıldığı halde kul hakkına dikkat etmeyen, dilinden Allah adı düşmediği halde Allah’ın elçisine, onun ailesine dil uzatabilen tuhaf, çarpık bir anlayış bu...
Tüm bu eksik uygulamalar iki farklı sonuç çıkardı karşımıza.
Toplum düzeyinde, öğrenilmiş/kanıksanmış/kabullenilmiş bir cahillikle karşı karşıya kaldığımızı gördük. Halk içinde giderek yaygınlaşan bu durum öyle bir seviyeye geldi ki, hiç kitap okumadan alim olabilen, edinilmiş hiçbir bilgisi olmayan, duyduklarını senet kabul eden, yanılma payının olma ihtimalini aklından bile geçirmeyen, dehşet verici düzeyde bağnaz bir zihin yapısı oluştu. Bu tek taraflı anlatımların sonucunda, yozlaşan/bayağılaşan/çapsızlaşan toplum, provoke edilmeye, kışkırtılmaya müsait bir hale geldi.
Tüm bu hatalar ve eksiklikler, karşımıza toplumun cehaletinden faydalanmak isteyen bir zümreyi de çıkardı. Bunun son örneklerinden birini geçtiğimiz hafta yaşadık. Bir ilahiyatçı çıkıp, Hz. Peygamberin pak ehlibeytine benim burada aktarmaya bile haya edeceğim bir şekilde iftiralar atıp hakaretler savurdu. Şundan emin olmalıyız ki, bu tarz bir söylemi dillendirenler, bu söylemin müşterisinin olacağını da kesin olarak biliyorlar. Toplum, yetersiz/bilgisiz/eksik/ön yargılı olduğu sürece, benzer olaylarla karşılaşma ihtimalimiz yüksek olacaktır.
Peki, ne yapalım?
Toplumlarımıza iyi olanın değer ve yüceliğini anlatırken, kötü olanın neden kötü olduğundan da bahsedelim. Kötüyü tanımadan iyi olunamayacağını, iyi olanın değerinin kötünün bilinmesiyle anlaşılacağını hatırdan çıkarmayalım.
Allah’ın selamı iyilerin üzerine olsun.