Vakıa Suresi 78. Ayetini Doğru Anlamak....

Vakıa Suresi 78. Ayetin Çevirisi:

انه لقران كريم في كتاب مكنون لا يمسُّه الا المطهّرون تنزيل من رب العالمين.
   
Ayet farklı meallerde abdestle ilişkilendirilerek “ temiz olanlardan başkası dokunmasın “ şeklinde çevrilmekte. Yine bu çeviri delil getirilerek de Kur’an-ı Kerim’in abdestsiz okunamayacağı iddia edilmekte.
    
Ayetinin irab çerçevesinde anlamı.
  
Vakıa Suresi 78. Ayeti cümleciklerden oluşan bir cümle. Ayeti cümlecikler halinde aşağıdaki şekilde çevirmek mümkün.

“  انه لقران كريم “ : “ Gerçekten O Kerim bir Kur’an’dır. “    

“في كتاب مكنون” : “Bir Meknun Kitaptadır.”

 ” لا يمسُّه الا المطهّرون Cümleciği tek başına ‘لا ,  nefiye; istisna yapısının hasr ifadesi için olduğu düşünülerek: “ Ona sadece temiz olanlar el sürebilir.” şeklinde çevrilebilir.

“تنزيل من رب العالمين” :”âlemlerin Rabbinden indirilmedir.”
    
Ayeti tek bir cümle olarak ele alır ve diğer cümlecikleri bu cümle içinde i’rabına göre sıralarsak aşağıdaki şekillerde çevirebiliriz. Öncelikle ilk iki cümleyi aralarında     في  har-i cerinin taalluk edeceği hazfedilmiş uygun bir kelimeyle beraber ele alıp tek cümle haline getirip aşağıdaki gibi yazarız.

انه لقران كريم  ، في كتاب مكنون.     Ayeti bu haliyle şöyle çevirebiliriz :” Gerçekten o bir Kitab-ı Meknunda bulunan bir Kerim Kur’andır.”

انه لقران كريم كائن ،في كتاب مكنون،لا يمسُّه الا المطهّرون Üçüncü cümleyi önceki cümleye sıfat olarak ekleyebiliriz.Burada iki ihtimalden söz etmek mümkün. Üçüncü cümle ya  قران  ya da كتاب kelimesine sıfat olur.
  
Birinci hale göre çeviri şöyle olabilir :” Gerçekten o bir kitab-ı meknunda bulunan, sadece temiz olanların el sürebileceği bir Kerim Kur’an’dır.”
  
İkinci hale göre çeviri şöyle olabilir :” Gerçekten o sadece temiz olanların dokunabileceği Kitab-ı Meknunda bulunan bir Kerim Kur’an’dır.”

“انه لقران كريم،في كتاب مكنون،لا يمسُّه الا المطهّرون.تنزيل من رب العالمين” Son cümleyi önceki cümleye sıfat olarak eklediğimizde ayet-i kerimeyi aşağıdaki iki şekilde çevirmek mümkün olabilir:
    
"Gerçekten o, Kitab-ı Meknunda bulunan, sadece temiz olanların el sürebileceği, âlemlerin Rabbinden indirilen, bir Kerim Kur’an’dır.” 
  
"Gerçekten o, sadece temiz olanların el sürebileceği Kitab-ı Meknunda bulunan, âlemlerin Rabbinden indirilen, bir Kerim Kur’an’dır.”
  
Her iki çeviri dikkate alındığında Ayetin vahyin kaynağı ile ilgili olduğu görülür. Müşriklerin Mekke’nin ilk yıllarında vahyin kaynağı ile ilgili iddialarına bir cevap niteliği taşır. Müşrikler peygamberin – hâşâ – cinlendiğini, vahyi bu cinlerin getirdiğini, - hâşâ -  şeytanın vahy ettiğini, - hâşâ -  kendi uydurduğunu v.b. iddia ediyorlardı. Ayet bu iddiaları vahyin kaynağına sadece temiz olanların –meleklerin – ulaşabileceğini vurgulayarak reddeder. Vahyin Peygambere güvenle indirildiğini ifade eder. Benzer temayı içeren başka ayetlerde bulunmakta.  Bakınız Abese Suresi 13-16. Ayetleri, Buruc Suresi 20 ve 21. Ayetleri.
      
Hangi çeviri veya düşüncenin daha doğru olduğunu anlamanın bir metodu da Ayetlerin bağlamı içinde değerlendirmektir. Sure dikkatli bir şekilde okunurken ilgili Ayete gelindiğinde iki farklı çeviriyi bağlam içine oturtturduğumuzda hangi anlam Surenin bütünlüğü ile uyumlu ise o tercih doğrudur.
      
Değinilmesi gereken bir diğer konu da abdestin hangi ibadetlerin ön şartı olduğudur. Abdest namazın, ön şartıdır. Abdestsiz namaz kılınamaz. Abdest tavafın ön şartıdır. Bunların dışında abdestli dolaşmanın, abdestli uyumanın faziletleri de tartışılamaz. Ama abdestin Kur’an okumanın, Kur’an’a dokunmanın ön şartı olduğu ile ilgili delillerden vakıa 78. ayetin konu ile uzaktan yakından alakası olmadığı görülmektedir.
    
Ayetin nefiy zikredilip, nehiy murad edildiği ile ilgili bir iddiayı da bağlam geçersiz kılar.

الله اعلم بمراده