2020’nin Arkasından Konuşmak

Tabi bir zaman dilimini küçük düşürmek gidene sövmek falan değil derdimiz ama 2020 takvim yılı içinde olan bitenlerden genel olarak hiç memnun olunmadığı da aşikar.

Naçizane başta küresel  ve sonra bölgesel olmak üzere profesyonel bir almanak olmasa da  amatör bir panaroma yapmak isterim. Dünya dan en önemli kabul edilenlerden başlayalım Taktir edersiniz ki hapsini sıralmaya kalksak yazmaya da okumaya da vakit yetmez:

3 Ocak 2020

Daha yılın ilk günleriydi ki Irak’ta Devrim Muhafızları Kudüs gücü komutanı Kasım Süleymani bir ABD saldırısıyla şehid edildi bu menfur saldırıda  Irak Haşdi Şabi lideri Ebu Mehdi El mühendis ve beraberindekiler de şehid düştüler. Bu suikast, ülke toprakları dışında askeri/resmi bir görevlinin suikaste uğramasını Washington‘un üslenmesi, verilecek karşılığın seviyesi krizin nasıl ve ne boyutta yayılacağı açışındın bir çok ilklere yol açtı ve tedirginlikle başlayan bir yıl ‘hediye’etti bölgeye.

7 Ocak 2020

Ve İran, Anbar daki ve Erbil deki Ayn El Esed Amerikan üslerine toplam 22 füzeyle ilk karşılığı verdi. Dünya medyasına yansıyan görüntüler ABD üslerinde ciddi bir yıkımın gerçekleştiğini gösteriyordu bu yıkıma rağmen  Amerikan  tarafı 19 saatlik bir suskunluğun ardından  can kaybı olmadığını, bazı askerlerin yaraladığını duyurdu. Yaralı ve içeriği belirtilmeyen ama travma geçirdiği belirtilen Amerikan askerlerinin çeşitli ülkelerdeki hastanelere tedaviye götürüldüğü haberleri uluslararası basında yer aldı. İran tarafı Amerikan tarafına sert bir tokat vurulduğunu ama suikastın karşılığının henüz verilmediğini belirtti. ABD  üslerinin vurulmasına herhangi bir karşılık vermedi muhtemelen ABD tarafı bu düzeyde bir füze saldırısını beklemiyordu ve tekrar cevap vermesi durumunda beklenmedik başka bir karşılığı ve sonuçlarını göze alamamış olmalı. Ve İran 22 füzeli cevabı Amerikan tarafının beklenenden fazla çekingen ve sessiz davranarak karşılık  verme cesaretini kendinde bulamaması, bahsedilen ağır tokadın çok daha sert olabileceği  acaba İran tarafında da hayıflanmalara yol açmış mıdır? Mesela o ağır tokadı 2 katı füzeyle ve daha büyük ölçekte vermeli miydi? diye merak etmişimdir. Bu tarihten sonra Irak’ta Amerikan unsurlarının tedirgin olmadığı gün ve muhtelif çaplarda saldırıya uğramadığı hafta olmadı denilse yalan olmaz…

28 Ocak 2020 

ABD Başkanı Donald Trump  İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte "Yüzyılın Planı" adını verdiği Ortadoğu 'barış planını açıkladı. Planda Kudüs'ün bölünmemiş bir şekilde İsrail'in başkenti olması öngörülüyor. Filistin'e 'koşullu' bir bağımsız devlet öngörülüyor, koşulların yerine getirilmesi için 4 yıllık bir süre tanınıyor. Plana Filistin Yönetimi lideri "Kudüs satılık değil", Gazze'de yönetimde bulunan Hamas ise "Kudüs açıklaması saçmalık" tepkisini gösterdi. Trump, planı açıklarken sık sık İsrail'in güvenliğine vurgu yapıp, "Ben İsrail için çok şey yaptım. ABD Büyükelçiliği'ni Kudüs'e taşıdım. Golan Tepeleri'ni İsrail toprağı olarak tanıdım. Belki de en önemlisi İran'la yapılan korkunç anlaşmadan ABD'nin çıkmasını sağladım." Diyerek hem Pentagon’un ajandasındaki gelecek planlarını ve beraberinde kasım ayında yapılacak seçimdeki siyasal planlarını da adeta açık ediyordu.

Ve COVİD!9.. 

11 Mart 2020 DSÖ yeni tip Corona virüs salgınının bir Pandemi olduğunu ilan etti. 2019 kasımında Çin’in Wuhan kentinde başlayan virüs salgını 2020 yılının daha başlarında Avrupa ve Amerika kıtasında da görüldü. Hala dünyanın baş belası durumda olan salgında yıl sonu itibarıyla  1 milyon 800 bin den fazla can kaybı yaşandı 83 milyon kişide virüs tespit edildi. Sayısal istatistikler bir yana Pandeminin soyolojik, psikolojik, ekonomik ve kültürel  etkileri  henüz ortaya tam olarak çıkmış değil. Dünya toplumları kayıplar ve kapalı kalmak zorunluluğunun yüklediği stresle, bir an önce bu salgından kurtulma derdini doğal olarak ilk sırada tutuyor ve bu ortamda yılın sonlarında arka arkaya çıkarılan aşıların küresel bulaşı ne oranda ortadan kaldırabileceğini ve hatta potansiyel yan etkilerini bile tartışacak durumda bile değil.

7 mayıs 2020

Irak başbakanı Adil Abdumehdi görevi resmen bıraktı 2019 kasım ayında başlayan gösteriler  Irak’taki adaletsizliğe ve mahrumiyeteymiş gibi gözükse de aslında  bir Amerikan balansı oluğu anlaşılıyor ki istifa süreci başlayınca  Çin le büyük anlaşmalara imza atan, ABD yi Irak’ı terketme yoluna sokacak hamleler yapan, Abdulmehdi’nin Trump tarafından bizzat tehidit edilmesine bile yol açmıştı . Ve böylece belki de Irak,bağımsızlığı yolunda bir fırsatın ifsat edilmesine mani olamamıştı .

25 mayıs 2020

George Floyd Jr. adındaki Afro Amarikan bir vatandaşı 4 polisin 8 dk 46 sn boyunca nefesi kesilecek şekilde tutarak ölümüne sebep olması Amerika da bir çok eyalette protesto gösterilerine sebep oldu. Bu olay uluslararası alana da yayıldı. Black lives matter(siyahların hayatları önemlidir ) sloganı sokaklarda, stadyumlarda, arenalarda, sembol haline geldi. Miniapolis şehri başta olmak üzere 25 ten fazla şehre yayılan gösterilerin ve oluşan kaosun sebebi aslında Anglosakson beyaz üstüncü karar alıcıların daha önceki olaylarda olduğu gibi adaleti sağlamadaki isteksizliği  yatıştırmadaki acziyetine sebep oluşuydu. 

7 ağustos 2020 

Dünya Pandeminin yol açtığı can kayıpları, korunma yöntemleri, yeni normal ve ekonomik dengeleri etkilemesiyle uğraşırken Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta büyük bir patlama meydana geldi Patlama anının bir çok amatör video çekimi tüm dünyaya yansıdı çok büyük boyutta bir infilak olduğuna bütün dünya şahitlik etti. İlk anda İsrail saldırısı, havai fişek deposunun patlaması gibi yorumlar yapıldı 200 den fazla can kaybı 2500 den fazla yaralının olduğu olay Lüban’ın ticari can damarı olan Beyrut limanını yerle bir etti. Olayın  faili veya failleri  hala tam olarak belirlenebilmiş değil ama Akıllarda kayıplar, yıkım, yardım ve destek verenler ve insanların üzüntüleri  kaldı ve bir de Siyonist İsrail sağcı parti Gn başkanı Feiglin’in 'Lübnan’da muhteşem bir havai fişek gösterisi izledik' şeklindeki insanlıktan bile uzak beyanları kaldı .

13 Ağustos 2020

Trump, körfez emirlikleri Suudi Arabistan ve diğer başta Arap ülkelerinin İsrail’le normalleşmesi için gösterdiği canhıraş gayretlerin ilk resmi  meyvesini BAE-İsrail arasında varılan İbrahim anlaşmasıyla aldı. Malumun ilanı olan bu anlaşma Suudi yönetimi  ve emirlikler elinde  zaten  kullanışlı bir aparat olan Filistin meselesinde gelinen başka bir aşamayı gösteriyordu. Trump'un 2017 de Kudüs’ü İsrail’in başkenti kabul etmesiyle başlayan sürecin devamı bir süreçti bu yaşananlar  Filistin adına 1948 den bu yana başkanların değişmesine bağlı bir olumlu adım öngörmenin romantik bir beklentiden başka bir şey olmadığını bir kez daha ortaya koymuş oldu.

27 Eylül 2020

Ermenistan Azerbaycan arasındaki 30 yıllık sorun savaşa dönüştü sivil ölümlerinde yaşadığı savaş Ermenistan’ın işgal ettiği topraklardan çekilmeyi kabul etmesi tazminat şartlarına razı olmasıyla sonuçlandı. Bu Azerbaycan adına açık bir zafer olmakla birlikte bu süreç ve sonrası Rusya’nın da domine ettiği ,Türkiye’nin de varlığını korumak istediği ve İsrail’in aslında bölgeye çok fazla meraklı ve ilgili olduğu gerçeğini ortaya çıkarmış oldu. 

3 Kasım 2020

ABD başkanlık seçimleri yapıldı. Dünyada iktidarlara ve seçim sonuçlarına etki etmede pek mahir olduğu söylenen ABD, seçimden sonraki ilk bir hafta seçim sonuçlarından emin olamadı. Biden’in kazanmasının kesinleşmesi daha da uzun sürdü. Trump’ın kazanması üzerine plan yapan bağımlı  yönetimlerde  bir gerilim baş gösterse de bir kovboyun  kıyafetlerini çıkarıp smokin giyerek ata binmesinden başka temel bir değişim olmayacağını o yönetimler de dünyanın geri kalan çoğunluğu kadar biliyorlardır.

İşte sadece kritik denebilecek birkaç önemli olaydan bahsederken bile kısa kesemiyoruz. 

Ülkemizde ise 24 Ocak 2020 Elazığ da 6,5 büyüklüğünde gerçekleşen deprem 41 can kaybına yol açacaktı. 2020 yılı adeta deprem ve sel yılı oldu. Yıkım ve can kaybı yaşanan 2. büyük deprem de İzmir’de 30 Ekim de 6,9 büyüklüğünde oldu 16 sn. sürdü ve başta bayraklı olmak üzere 119 can kaybı yaşandı.

Covid 19 DSÖ’nün Pandemi ilan tarihi bizim de Pandemiyle mücadele tarihimiz oldu yani 11 Mart 2020. Artık ne yaşanıyorsa bulaş riski psikolojisi altında yaşanacaktı. Baş sağlığı, Pozitif, karantina yoğun bakım, entübe, filyasyon, antikor, kısıtlama, işleri duran, azalan, kapanan, işletme ve esnaf, KÇÖ  geçim derdindeki çalışan, kapanan okullar, daralan ekonomi ve bir de SEL  kelimeleri 2020 de en çok duyduğumuz olumsuz cümleler ve ya  kelimeler oldu maalesef. Çok ta uzak tarihler olmadığı itibarla taze olan ve ama yazı çok uzadığı için ayrıntısına imkan olmayan olaylar, ileriki zamanlarda 2020 ile birlikte elektronik  kelime taraması yapılınca ayrıntılar görülecektir mutlaka. Başka yeni yıllarda bahsetmemek umuduyla deyip bıraklım.

Varlık aleminin bir parçası da zamandır, insan da zamana tabi olarak bu alemin eylemcisi durumunda. Bir zaman diliminde olan bitenler, geçip giden zamanların değil bunu yaşayan insanlığın yapıp ettikleridir.

Ve’s-selam