Hanım, yenge, abla, teyze, bayan, bacım… Kadın demek neden bu kadar zor geliyor?
Kadın ve erkek kelimeleri cinsiyeti belirtmek için kullanılan kelimelerdir. Erkek kelimesi herkes tarafından kullanılırken, kadın kelimesi kullanılmamaktadır. Kadın kelimesini kullanmamanın kibarlık olduğu savunulabilmektedir ama bu doğru değildir. Bu kibarlık değil, toplumsal cinsiyete bağlı eşitisizliğin bir ürünüdür.
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, bireylerin cinsiyetlerine göre maruz kaldıkları eşit olmayan davranışlar, sorumluluklar, roller, tutumlar, algılardır. Tamamen hukuksuz atanmıştır.
Toplumsal cinsiyet eşitsizliği sebebiyle kadınlar daha az sağlıklı, daha düşük eğitimli, daha az iş gücüne katılım sağlayan, daha az gelire sahip bireyler olarak karşımıza çıkmakta ve ikincil konuma düşmektedir. Bu da ayrımcılık olarak adlandırılabilir. Bu ayrımcılık kadını temel hizmetlerden yoksun bırakan, fırsatlara ve kaynaklara erişimde kadını zorlayan, şiddete uğratan ve her alanda az temsile maruz bırakan bir sistemdir.
Önce dilimizi değiştirelimO yüzden ‘kadın’ demek önemlidir. Söylemlerimizi değiştirebilirsek eylemlerimizi de değiştirebiliriz. Belki de atasözü ve deyimlerden işe başlamalıyız. Üstelik elimizin hamuruyla… Çünkü bunlar cinsiyetçi bir dil.
”Kadının bir aklı erkeğin on aklı vardır, eksik etek, kızın var mı derdin var, oğlan doğuran övünsün kız doğuran dövünsün, erkek getirmeyi kadın yetirmeyi bilmeli, kadının şerri şeytanın şerrine eştir, erkeklik öldü mü, her başarılı erkeğin arkasında bir kadın vardır, kız girdi on üçüne ya erdedir ya yerde, kocanın vurduğu yerde gül biter, kadının sırtından sopayı karnından sıpayı eksik etmeyeceksin, kadın var ev yapar kadın var ev yıkar, kadın erkeğin şeytanıdır, karı gibi konuşma…” Bunun gibi birçok örnek sayılabilir.
Gündelik konuşmalarımızda, yazışmalarımızda cinsiyet ayrımcılığı içeren birçok kelime ve cümle var. Üstelik biz çoğunun farkında bile olmadan kullanıyoruz bunları!
O yüzden önce dilimizden başlamalı, bu kelime ve cümlelerin farkına varmalıyız. Dil çok güçlüdür. Bu zihniyeti dönüştürmek ve toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlayabilmek için dille, kültürle, düzenle ve sistemle mücadeleye devam etmeliyiz.
Kaynakça:
https://ashokaturkiye.medium.com/herkes-i%C3%A7in-e%C5%9Fitlik-20d011036f0e
https://www.sivilsayfalar.org/2021/05/10/ne-bir-kadin-ne-bir-dil-eksilmesin/
Ocak Medya
Zehra
